Doğum Sonrası Psikoz Nedir?
Doğum sonrası psikoz, halk diliyle loğusalık humması, nadir görülen fakat şiddetli yaşanan bir ruh sağlığı sorunudur. Doğumdan birkaç hafta sonra ani başlangıçlı gelişir. 500-1000 yeni anne arasında 1 kişiyi etkilemektedir. Birleşik Krallık ‘ta her yıl yaklaşık 1300 kadın doğum sonrası psikoz yaşamaktadır.
Doğum sonrası psikoz yaşayan kadınlar, aşağıdaki belirtilerden bazılarını gösterebilmektedirler:
- Yüksek duygu durum (mani) Örneğin; aşırı heyecan, yetersiz uyku, düşüncelerin peşi sıra birbiriyle yarışırcasına ilerlemesi veya çokça konuşma isteği.
- Düşük duygu durum (depresyon) Örneğin; enerji kaybı, iştah kaybı ve uykusuzluk.
- Psikotik belirtiler Örneğin; gerçek olmayan şeylere inanma (delüzyonlar/sanrılar) veya var olmayan şeyleri görme ya da işitme (halüsinasyonlar).
- Yoğun zihin bulanıklığı
Tedaviyle beraber, kadınların büyük bir bölümünün tamamıyla iyileşme gösterdiği gözlenmiştir; ayrıca, anne ile bebek arasındaki ilişkiye uzun süreli etkisi hakkında az sayıda bulguya rastlanmaktır.
Doğum Sonrası Psikozun Nedenleri Nelerdir?
Ne yazık ki, doğum sonrası psikoza neyin sebep olduğu konusunda az bilgiye sahibiz. Çok sayıda bulgu, biyolojik, muhtemel olarak hormonal etmenlerin hamilelik ve doğum ile ilişkili olduğuna işaret etmektedir; ancak başka faktörlerin de etkisi bulunmaktadır.
Doğum sonrası psikozun oluşmasındaki risk faktörlerinden biri, kişide ya da aile öyküsünde doğum sonrası psikoz ya da bipolar bozukluk tanısının bulunmasıdır.
Doğum sonrası psikoz yaşamış olan kadınlar yeniden çocuk sahibi olduklarında doğum sonrası psikoz yaşama ihtimalleri %60 oranındadır. Bipolar bozukluk tanısı bulunan kadınların ilk çocukları olduktan sonra, doğum sonrası psikozun ortaya çıkma ihtimali %25-50’dir.
Sizi nasıl etkileyebileceği konusunda bazı örnekler:
| Duygular | Davranışlar | Bedensel Tepkiler |
| Korku | Kişisel hijyeni ve bebeğin bakımını ihmal etmek | Enerji dolu |
| Kafa Karışıklığı | Var olmayan şeyleri görmek | Telaşlı |
| Rahatsızlık | İnsanlar etraftabulunmamasına rağmengaipten sesler işitmek | Uykusuzluk |
| Kuşku | Aşırı enerjik olmak | Gerginlik |
| Çoşku | Sürekli koşuşturmaca içinde olmak | Dikkati toplamakta güçlük |
| Keyifsizlik | Enerji kaybı | |
| Bitkinlik | ||
| Düşünceler | İnançlar | İlişkiler |
| Yemeğime zehir konmuş | Bebeğim uğursuz | Kendini izole etmek |
| İnsanlar peşimde | Bebeğim dünyayı kurtaracak | Diğerlerine karşı mesafeli durmak |
| Kimseye güvenemem | Değersizim | Tartışmaya girmek |
| Özel bir görevim var | Başka alemlerle haberleşebiliyorum |
Doğum Sonrası Psikozla Baş Etmek İçin Öneriler
Psikozun etkin bir şekilde üstesinden gelinebilir ve doğum sonrası psikoz yaşayan birçok kişi iyileşme gösterebilir. Ancak henüz tedavisi bulunmamaktadır. Psikozla baş etmek için şu önerileri uygulayabilirsiniz:
- Doğum sonrası psikoz önemli bir ruh sağlığı sorunudur ve genellikle hastanelerin yatılı servislerinde tedavi gerektirmektedir.
- Tedavi, kadın-doğum yataklı servislerinde tercih edilmelidir.
- İlaçlarınızı düzenli olarak hekiminizin önerdiği şekilde kullanmanız iyileşmeniz için zorunludur.
- İlaç kullanma gerekliliğinden dolayı emzirmek mümkün olmayabilir, lütfen bu durumu doktorunuzla görüşün.
- Uyku ve dinlenme tedavinin önemli parçalarıdır.
- Tedavinin ilk aşamasında bebeğin bakımı için destek almak gereklidir.
- İyileşme sürecinde emzirmek, hem sizin hem bebeğiniz için uygun bir seçim olmayabilir.
- Doktorunuzla düşünceleriniz ve duygularınızı paylaşın.
- Dengeli beslenerek ve spor yaparak kendinize özen gösterin.
- Rahatlama egzersizleri yaparak kendinizi nasıl sakin hissedeceğinizi öğrenin.
- Aileniz ve arkadaşlarınızla konuşun ve destek alın.
