Yüzleri tanıma becerimiz günlük yaşantımızda ve sevdiklerimizle olan iletişimimizde oldukça büyük bir role sahiptir. İnsanlar birbirlerini yüzlerinden tanımak ve ayırt etmek üzerine evrimleşmiştir. Kalabalık bir ortamda annemizi, babamızı, eşimizi, çocuğumuzu ya da arkadaşlarımızı diğerlerinden ayırt edip yanlarına gidebilmemizde yüzleri tanıma becerimiz bize yardımcı olmaktadır. Peki, bu beceri Alzheimer hastalığı ile yaşayan kişiler için bir farklılık taşıyor mu?
Demans bir dizi semptomu bir arada barındıran içeriğinde hafızada gerileme, problem çözme, muhakeme, dil ve iletişim becerilerine yönelik zorlanmalar görülebilen hastalıktır. Alzheimer hastalığı demans tiplerinden biridir. Bu hastalıkla yaşayan kişiler ve yakınları arasında günlük yaşantılarını zorlayıcı bazı durumlar yaşanmaktadır. Bunlardan biri Alzheimer hastalığı olan kişilerin yüzleri hatırlamada güçlük duymasından kaynaklanmaktadır. Bu alanda yapılan yeni bir araştırma Alzheimer hastalığında kişilerin yüzleri tanımada ne gibi zorluklar yaşadığını anlamamıza olanak sunmaktadır.
Yüzü yalnızca burun, kaş, göz, ağız olarak ele almayıp bir bütün olarak tanıma becerimize bütüncül algı adı verilmektedir. Montreal Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nden Profesör Lavallée ve arkadaşları tarafından yapılan araştırma Alzheimer hastalığı olan kişilerin yüzleri bütüncül algılama becerilerinde ne gibi bir farklılar olduğunu incelemektedir.
Yapılan araştırmada katılımcılar Alzheimer tanısı almış olan ve herhangi bir sağlık problemi bulunmayan (kontrol grup) 2 gruptan oluşmaktadır. Her iki gruptan olan katılımcılara üzerinde insan yüzleri ve araba resimleri olan fotoğraflar düz ya da baş aşağı şekilde gösterilmiş, katılımcıların olabildiğince hızlı şeklin yönünü tayin etmeleri beklenmiştir. Sonuçlara bakıldığında baş aşağı gösterilen yüz ve araba fotoğraflarında Alzheimer tanısı almış olan kişilerin kontrol grubu ile hem cevap verme sürelerinin hem de doğru cevabı verme oranlarının benzer olduğu tespit edilmiştir. Ancak, düz olarak gösterilen insan yüzüne ait fotoğraflarda sonuçlar farklılık göstermektedir. Alzheimer tanısı almış olan kişilerin kontrol grubuna kıyasla daha uzun sürede cevap verdikleri ve fazlaca hata yaptıkları gözlenmiştir. Düz olarak gösterilen araba fotoğraflarında ise herhangi bir farklılığa rastlanmamıştır. Bu sonuçlar bize özellikle Alzheimer hastalığı olanların yüzleri bütüncül algılama becerilerinde bozulmaların olduğuna işaret etmektedir.
Çalışmaya ait bulgular, Alzheimer hastalığının yüzleri bütüncül olarak algılama becerisinin yalnızca bir hafıza sorunu olmadığını ve beyinde başka bir alanı etkilediğini bizlere göstermektedir. Ayrıca bu çalışmanın Alzheimer hastalığı olan kişilerin ve ailelerinin sorunu daha iyi anlamalarına yardımcı olabileceği ve ilerleyen zamanlarda bu sorunla nasıl daha etkili olarak başa çıkabileceği düşünülmektedir.
