Doğum Travması Nedir, Belirtileri Nelerdir?
Çoğu kadın için doğum yapmak sancılı olmasına rağmen, genellikle olumlu da bir deneyimdir. Ne yazık ki, bazıları için zorlayıcı ve üzüntü verici bir süreç olmakta ve doğumu zor geçen az sayıda kadında travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) belirtileri gelişebilmektedir.
Belirtiler şunları içermektedir:
- Doğum yapmak hatırlatıldığında yoğun kaygı içeren tepkilerin ortaya çıkması
- Doğum hakkında yineleyen, bunaltıcı anlık geriye dönüşler, (flashbacks) anılar, düşünceler ya da kabuslar
- Olay hakkında hiç konuşmak istememek ya da saplantı derecesinde konuşmak
- Doğuma ilişkin anıları tetikleyen durumlardan kaçınma
- Aşırı öfkeli, kaygılı ve/veya depresif hissetmek
Bu hisler, korkutucu ya da kötü olan duruma karşı verilen olağan tepkilerdir.
DOĞUM TRAVMASININ NEDENLERİ NELERDİR?
Doğum sırasında hayati tehlike geçirmiş ya da kendine veya bebeğine zarar gelmesi ihtimaliyle karşı karşıya kalan kadınlar travmatize olabilmektedirler. Kendilerini umutsuz ve gelişen olaylar karşısında kontrolsüz hissedebilirler.
Doğum travmasına yol açan birkaç faktör şöyledir:
- Çok uzun, sancılı ve acı veren doğum
- Çok fazla tıbbi yardım ve işlem uygulanma gereksinimi
- Kendi veya bebeğin güvenliğini sağlama korkusu
- Dinlenilmiyor ya da olanlar hakkında bilgilendirilmiyor gibi hissetmek
- Çocukluk, yetişkinlik veya hamilelik/doğum sırasındaki geçmiş travmalar
- Sizi nasıl etkileyebileceği konusunda bazı örnekler;
| Duygular | Davranışlar | Bedensel Tepkiler |
| Tedirginlik ve Kaygı | Hamilelerden ve yeni anneolan kişilerden uzak durmak | Gerginlik |
| Huzursuzluk | Bebekle ilgilenmekten kaçınmak | Uyumakta zorlanma |
| Öfke | Doğum ile alakalıkonulardan kaçınmak | Dinlenememe |
| Korku | Bebeğe karşı aşırı korumacı davranmak | Yorgunluk |
| Hissizleşme | Dikkati toplamakta güçlük | |
| Çökkünlük | ||
| Rüyadaymış gibi hissetmek | ||
| Gerginlik | ||
| Suçluluk | ||
| Düşünceler | İnançlar | İlişkiler |
| Başarısız oldum | “Daha fazla çocukistemiyorum” | Zoraki ilişkiler |
| Kötü bir anneyim | “Delireceğim” | Kendini izole etmek |
| Benim suçum | İstemsizce ortaya çıkan anılar | Diğerlerine karşı mesafeli durmak |
| Doğumu düşünmek istememek | Cinsel istek kaybı | |
| Bebekle bağ kurmada zorlanmak |
Doğum Travması İle Baş Etmek İçin Öneriler
- Eşiniz, arkadaşlarınız ya da aileniz ile hissettikleriniz hakkında konuşun.
- Doğum sırasında orada bulunan biriyle ne olduğunu, ne hatırladığınızı ve ne hissettiğinizi konuşun.
- Deneyimlerinizi yazıya dökün.
- Sizinle benzer deneyimler yaşayan diğer annelerle konuşun.
- Planlı yaşayın. Düzenli beslendiğinizden, iyi uyuduğunuzdan ve ihtiyaçlarınıza özen gösterdiğinizden emin olun.
- Nefesinizi düzenlemeye yarayan egzersizler başta olmak üzere gevşeme teknikleri uygulayın.
- Yürüyüş yapmak, arkadaşınızla telefonda konuşmak ya da müzik dinlemek gibi size keyif veren faaliyetlerde bulunun.
- Spor yapın.
- Zorlandığınızı düşündüğünüzde bebek bakımı için birinden yardım isteyin.
- Kendinizi öfkeli veya sinirli hissediyorsanız sakinleşene kadar kendinizi o ortamdan uzaklaştırın.
- Yüzleşmekten kaçındığınız durumları ve aktiviteleri küçük parçalara bölerek sizin için kolay gözükenden başlayın ve aşama aşama zor olana doğru ilerleyin.
- Çoğu kadın yukarıda bahsedilen önerileri faydalı bulabilir. Ancak yaşadığınız olumsuz deneyimden dolayı hayatınıza devam etmekte zorlanıyorsanız, doktorunuz, ebeniz veya diğer sağlık personeli ile deneyimlerinizi ve endişelerinizi paylaşabilirsiniz.
- Travma, doğum sonrası depresyonla aynı anlama gelmese de aynı anlarda ortaya çıkabilmektedir. Eğer kendinizi aynı zamanda depresif de hissediyorsanız, ek bir yardıma ya da tedaviye (örneğin, ilaç tedavisi) ihtiyaç duyabilirsiniz.
