İnternet ve Oyun Bağımlılığı

İnternet ve Oyun Bağımlılığı Nedir?

Geçmişten bugüne insanlık, var olan ve var olmakta olan teknolojik yenilikler çerçevesinde şekillenmiştir, bu noktada internet ve oyun bağımlılığı nedir diye bilgi sahibi olmak ve bu kavramı tanıyor olmak oldukça önemlidir. Bazılarımızın hayatlarında belki de en öncelikli payı edinen internet, insanlığın şekillenmesi noktasında da en öncelikli payı üstlenmiştir.

İnternet birbirinden farklı ve birbiriyle ilişkili birçok alan çerçevesinde bizlere kolaylıklar sunarken; bizler tarafından internetin aşırı kullanımı ise yaşantımıza yönelik olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. İnternetin aşırı kullanımının yaşantılarımız çerçevesinde doğurduğu olumsuz sonuçlar internet ve oyun bağımlılığımızdan mı kaynaklanıyor? Bu ve bunun gibi birçok soru işaretini ortadan kaldırabilmek için öncelikli olarak; internet ve oyun bağımlılığını tanımlamamız gerekmektedir.

Peki, o halde nedir bu internet ve oyun bağımlılığı? İnternet ve oyun bağımlılığı; günlük yaşantımızdaki aktivitelere, var olan diğer ilgi alanlarımıza oranla internet ve oyunun öncelikli bir çerçevede olması, yaşantılarımız içerisinde yarattığı birçok olumsuz sonuçlara karşın kullanıma ve oyuna devam etme davranışı ile internet kullanımı ve oyun oynama üzerinde kişinin kontrolünün azaldığı bir tür davranışsal bağımlılık kategorisinde yer almaktadır.

Unutmamalıyız ki teknoloji hayatı kolaylaştırmak için vardır. Zorlaştırmak, yalnızlaştırmak ya da onsuz yaşayamamak için değil…

İnternet ve Oyun Bağımlılığının Oluşmasına Neden Olabilecek Risk Faktörleri Nelerdir?

Davranışsal bağımlılıklardan birisi olan internet ve oyun bağımlılığı için birçok koruyucu faktör söz konusu iken bir o kadar da risk faktörü olabileceğini unutmamak gerekir. Ailenin bireye karşı tutumunun; internet ve oyun bağımlılığı için hem koruyucu faktörler kategorisine girebileceği hem de risk faktörleri kategorisine girebileceği bu noktada önem taşımaktadır.

O halde, ailenin hangi tutumları ve davranışları birey için bir risk faktörü konumundadır? Bireylerin sosyal destek ihtiyaçlarının ebeveynleri tarafından karşılanmaması, aile üyeleri arasındaki iletişim ve uyum sorunları, aile içi şiddet internet ve oyun bağımlılığı için risk faktörleri oluştururken; yapılan çalışmalarda ailenin bu gibi tutumlarının bireyi sanal dünya içerisinde sosyal destek arayışına ittiğini desteklemektedir. Mevcut durumun aksi olan aile içi iletişimin varlığı ile olumlu ebeveyn tutumları ise internet ve oyun bağımlılığı için koruyucu faktörler arasında yerini almaktadır. Koruyucu faktörlerimizin varlığının ve çokluğunun bireyleri, internet ve oyun bağımlılığından ziyade bilinçli internet kullanımı alanına iteceğini bilmek bu noktada önem taşımaktadır.

İnternet ve oyun bağımlılığının oluşmasına neden olabilecek ek olarak diğer risk faktörleri ise; kişide var olan ve eşlik eden diğer bir psikolojik bozukluğun mevcut olmasıdır. Bireyin depresif semptomlarının söz konusu olması bireyin internet kullanımını bağımlılık noktasına dönüştürebilirken; kaygı, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi bireydeki tanıların varlığı da internet ve oyun bağımlılığı için bireyde -bir risk faktörü oluşturmaktadır.

Hobilerden uzak duran ve hareketsiz yaşamı tercih edenler, olumsuz ve bağımlı arkadaş çevresi bulunanlar, ders başarısı sürekli düşük olan ya da okul dışı faaliyetlere karşı isteksiz olanlar ve arkadaş edinme, iletişim kurma ve iletişimi devam ettirme becerileri az olanlar da internet ve oyun bağımlılığı açısından bir risk taşımaktadır. Ek olarak; hayatlarında kaliteli vakit geçirebileceği aktiviteler bulunmayanlar, sosyal ilişkilerinde kendini ifade etmekte güçlük yaşayanlar ve aileleri teknolojiyi olumsuz ve bilinçsiz kullanan bireyler de internet ve oyun bağımlılığının oluşmasına neden olabilecek risk faktörleri arasında yer almaktadır.

Hem en önemli risk faktörlerinden birisi olan hem de bağımlılık adına belirleyici bir faktör diyebileceğimiz bir diğeri ise ekran başında geçirilen süredir. Çünkü bakıldığında; bireylerin ekran başında geçirdiği sürenin miktarında artışın söz konusu olması ile birlikte internet ve oyun bağımlılığına yönelik riskte de artış doğrudan meydan geliyor.

Kişinin İnternet ve Oyun Bağımlısı Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Hayatımızın her alanında kullanmaya başladığımız internet sağlıklı sınırların dışına çıkıldığında bağımlılığa neden olabilmektedir. İnternet ve oyun bağımlılığında da tıpkı alkol-madde bağımlılığında olduğu gibi bağımlılığın ana bileşenleri olan tolerans, yoksunluk ve relaps gibi fiziksel ve psikolojik belirtiler görülmektedir.

Bireyde internet ve oyun bağımlılığı olup olmadığını anlayabilmemiz için birincil öncelik; bireyin günlük rutin yaşantısı içerisindeki işlevselliğine bakmak ve bu işlevselliğini sürdürebilirliğini incelemek olmalıdır. Dolayısıyla çok oyun oynamaktan öncelikli bir belirleyici var ise o da bireyin günlük yaşantısı içerisinde sorumluluklarını yerine getirip getiremediğiyle ilişkilidir ve yaşantısı içerisinde var olan önceliklerini ayırt edebilmesiyle ilişkilidir. Bireyin; zihinsel meşguliyetinin internet üzerine yoğunlaşması ve internet çerçevesinde şekillenmesi ile birey, yaşantısı içerisinde ihtiyacı olan doyumu internet kanalı vasıtasıyla sağlar. Böylelikle; internette geçirmiş olduğu zaman diliminden doyumu sağlayan bireyin ise; yaşantısı içerisindeki diğer doyum kaynakları ile arasına giren mesafe; günlük rutin işlevselliğini önemli ölçüde etkileyecektir.

İnternet ve oyun bağımlısı birey, internetin olmadığı durumlarda fiziksel ve psikolojik birtakım sıkıntılar yaşar. İnternet ve oyun bağımlısı birey; sosyal ilişkilerine, eski hobi ve aktivitelerine zaman ayırmakta güçlük çeker ve hatta ayıramaz. Bireyin yaşantısındaki diğer alanlar çerçevesinde geçirdiği zamanın önemi kişi için yitirilirken; internete ayrılan zamanın önemi ise kişi için revaçtadır. İnternet kullanımı kişinin dış dünya ile bağlantısının önüne geçtiği noktada ise burada internet ve oyun bağımlılığının varlığından söz edilebilir. İnternetten yoksun kalındığında ise; bireyin, sinirlilik hali ve saldırganlık halinin olması da internet ve oyun bağımlılığının kişide geliştiğinin göstergeleri arasında yerini almaktadır.

Peki başka hangi ölçütler bireylerde var olan internet ve oyun bağımlılığının göstergesidir? Bu noktada önemli ölçütlerden birisi de bireyin bırakmak istemesine karşın kendini internet kullanımından alıkoyamama halidir.
Beraberinde internet ve oyun bağımlısı birey, mevcut internette vakit geçirme ve oyun oynama saatleri ile ilişkili olarak sık sık çevresindekilere, yakınlarına yalan söyler. Yakınlarının gözlemledikleri zaman dilimleri ile internet ve oyun bağımlılığı söz konusu olan bireyin söylediği zaman dilimi ise çoğu zaman birbiriyle uyuşmaz.

Ek olarak; bireyde internet ve oyun bağımlılığı söz konusu olduğu takdirde kişilerarası ilişkilerinde sorunlar, iş ve eğitim hayatında olumsuzluklar meydana gelmektedir. Kısacası, bireyin hayatının diğer alanlarına yönelik mevcut olumsuzluklar başlamaya ve bu olumsuzluklar bireyin hayatında sorunu da sürdürücü bir faktör olmaya devam etmiştir.
Birbirinden farklı değinilen bu noktalar çerçevesinde ise bireyde mevcut internet ve oyun bağımlılığının varlığından söz edebiliriz.

İnternet ve Oyun Bağımlılığının Yol Açtığı Sorunlar Nelerdir?

Bireyin, internet kullanımı ile ilgili verdiği sözleri tutamaması, süre konusunda zorluklar yaşaması, ben kontrol ederim, istersem oynamam ve bir kereden bir şey olmaz gibi söylemlerinin varlığı problemin başladığına işaret etmektedir.

Bireyde var olan internet ve oyun bağımlılığı bireyin hem kendi yaşantısı içerisinde birçok sorunun oluşumuna sebebiyet verirken; hem de bireyin yakın çevresini de oldukça önemli bir ölçüde etkilemektedir. Bireylerin yaşantısı içerisinde fiziksel sorunlar ve sosyal sorunlar olarak iki kategoriye ayırabileceğimiz mevcut sorunların oluşumuna neden olmaktadır.

İnternet ve oyun bağımlılığının fiziksel kategorisi adı altında ele alabileceğimiz kategorinin içerisinde yer alan sorunlar; boyun kaslarında ağrı ve sertleşme, duruş bozuklukları, halsizlik ve sık sık yorgunluk hissidir. Hareketsiz bir şekilde ekran karşısında uzun süreler ve saatlerce kalmanın bir sonucu olarak bu ve benzeri sorunların bireyde var olması muhtemel ve olasıdır. Görme bozuklukları ve ellerde uyuşukluk da yine internet ve oyun bağımlılığının mevcut kişide yarattığı fiziksel sorunlar kategorisinde yerini almaktadır.

Peki internet ve oyun bağımlılığının bireylerin yaşantısı içerisinde sebebiyet verdiği ve meydana getirdiği sosyal sorunlar neydi? Aile ilişkilerinde ve bireyin mevcut kişilerarası ilişkilerinde bozulmaların meydana gelmesi sıklıkla rastlanılan ve bireyin yaşantısını önemli ölçüde etkileyen sosyal sorunların başında yer almaktadır. İnternet ve oyun bağımlılığı ile birlikte bireyin yaşantısı içerisine dahil olan düzensizlik kavramı ile birlikte ise bireyin uyku düzeni de etkilenir ve uyku bozuklukları ortaya çıkabilmektedir.

İnternet ve oyun bağımlılığı ile beraber ortadan kalkan zaman kavramı ile birlikte bireyler, okul ve iş yaşantısına önceden ayırdıkları zamanı ayıramazlar ve böylelikle beraberinde bu süreçte; hem akademik başarılarının hem de performanslarının düşmesine sebebiyet vermektedir.

Bireyin eskiden katıldığı sosyal aktivitelere katılımının azalması, diğer alanlardaki aktivitelere yönelik ilginin ve katılımının yerini; internet ve oyunun alması ise internet ve oyun bağımlılığında yine sıklıkla rastlanılan bir diğer sosyal sorun kategorisinde yerini almaktadır.

İnternet ve Oyun Bağımlılığı ile Birlikte En Sık Görülen Psikolojik Sorunlar Nelerdir?

Yapılan araştırmalar ve çalışmalar doğrultusunda internet ve oyun bağımlılığına eşlik eden durumların, internet ve oyun bağımlılığı ile birlikte görülen psikolojik sorunların istatistiği %86 olarak saptanmıştır.

Peki bu %86’lık kısımda internet ve oyun bağımlılığına hangi durumlar ve psikolojik sorunlar eşlik ediyordu? Kişilik bozuklukları, anksiyete bozuklukları, depresyon, sosyal fobi, madde bağımlılığı ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu; internet ve oyun bağımlılığı söz konusu olan bireylerde eşlik eden diğer psikolojik sorunlar arasında yerini alabilmektedir.

Ek olarak; yalnızlık, utangaçlık, içe dönüklük gibi durumlarda internet ve oyun bağımlılığına sahip bireylerin yaşantıları içerisinde var olan ek durumlar arasında yer almaktadır.

Moodist’te İnternet ve Oyun Bağımlılığı Nasıl Tedavi Edilir?

Özel Moodist Hastanesi olarak İnternet Bağımlılığı Tedavi Merkezi kapsamında internet bağımlılığına yönelik uluslararası uygulamaları ve kendi deneyimlerimizi birleştirerek hem bireye hem de aileye yönelik kişiselleştirilmiş bazı programlar oluşturduk.

Bu merkezin temel amacı; internet bağımlılığını ve risk düzeyini tespit etmek, internet üzerinde kontrol sağlamayı öğrenmek, yaşa göre sağlıklı internet sınırlarını korumak, internet bağımlılığına eşlik eden problemlere yönelik çözümler bulmak, ebeveynlerin kendi tutumlarını ve etkisiz baş etme yöntemlerini görmelerini sağlamaktır.

İnternet bağımlılığı olan kişi ile yapılan bireysel terapiler sonunda kişinin internet kullanımı üzerinde kontrol sağlaması ve internet bağımlılığının neden olduğu diğer sorunların çözümüne yönelik çalışılmaktadır.

Aileler ile yapılan bireysel ve grup terapilerinde ise yaşa özgü sağlıklı kullanım sınırları, kural koyma, sorumluluk verme gibi konular çalışılmaktadır. Çocukları internet bağımlısı olan ya da risk altında olan ebeveynler grup terapisi formatında, etkileşimsel yöntemlerle diğer ailelerin etkili ve etkisiz yöntemlerini görme ve kendi tutumlarını değerlendirme fırsatı bulacaklardır.

Bu program kapsamında ve çerçevesinde cevap bulacağımız sorular;

• Kime internet bağımlısı diyoruz?
• Çocuğunuz gerçekten bağımlı mı?
• Çocuğunuz interneti çok kullanıyorsa bu noktada ne yapmak gerekir?
• Kardeşlerine nasıl davranmalısınız?
• Küçüklerin de internete çok düşmemesi için ebeveyn olarak neler yapabilirsiniz?
• İnternet kullanımında sağlıklı sınırlar nedir ve bu sınırlar nasıl korunur?
• İnternet ebeveyn denetim araçları nasıl sağlıklı kullanılır?

Bu tedavi programında hedefimiz, aile içinde oluşmuş eski ve şimdiki problemler üzerine çalışmak, aileye iletişim becerileri kazandırmak, çocuklarına kural ve sınır koyma, sorumluluk verme ve sorumluluklarını sürdürme becerisi kazandırmak, ailenin çocuklarına yeni hobiler ile aktiviteler bulmaları için teşvik etmelerini sağlamaktır. Bu programla aileleri teknoloji ile savaşmak yerine, çocuklarını anlamalarını ve asıl soruna odaklanarak; soruna yönelik çözüm bulmalarını hedeflemekteyiz.

Yakını İnternet ve Oyun Bağımlısı Olanlara Yönelik Bilgilendirmeler

Tedavi süreci içerisinde internet ve oyun bağımlılığı olan bireyle birlikte; yakının da süreç içerisinde üstlendiği rol oldukça önemli bir yere sahiptir. Bu noktada internet ve oyun bağımlılığına sahip bireyin yakını rolünü üstlenirken; tedavinin de amacının tam olarak ne olduğunu bilmek yerinde olacaktır. Tedavinin temel amacı; bireyin internet kullanımını tamamen kısıtlamaktan ziyade yerine kontrollü bir hale getirmektedir. Bu amaç doğrultusunda birey ve yakını ile birlikte süreç içerisinde ilerlenmelidir.

İnternet ve oyun bağımlılığına sahip bir bireyin yakını olarak; birlikte makul kurallar belirlemek ve koyulan kurallara her iki tarafında uyması oldukça önemlidir. Belirlenen kurallar ile beraber bilgisayarın ev içerisinde ortak kullanım alanı içerisine konulması da tedavi aşamasında oldukça önemli bir yere sahiptir. Ayrıntılı, somut ve net yazılı bir sözleşmenin yapılması ve içeriğinde yapmaması gerekenler kadar yapması gerekenlerin de yer alması internet ve oyun bağımlılığı olan birey ile yakını için oldukça önem taşımaktadır.

Küçükler ile birlikte internette sörf yaparak onlara öğretmek, bilgisayara daha fazla meraklı olmak, internette hangi oyunlarda hangi seviyede olduklarını takip etmek ve bunları öğrenmek de sürecin kıymetli ve önemli bir parçasıdır. Sürecin önemli ve en önemli parçalarından birisi de internet ve oyun bağımlılığı söz konusu olan yakınlarınızın sizi rol model alabileceğini göz ardı etmemeniz ve ona uygun olarak onlara iyi bir örnek olmanızdır.

Peki iyi bir örnek olmak ne demektir? Onlara iyi bir örnek olmak demek; ekran başında onların yakınları olarak zamanı göz ardı ederek vakit geçirmek demek değildir. İyi bir örnek olmak; sizler ile iletişim kurmak istediklerinde bilgisayarın ekranına bakmaya devam edip; var olan iletişimin engellenmesine sebebiyet vermeniz de demek değildir. İnternet ve oyun bağımlılığına sahip bireylerin yakını olarak, onlara iyi bir örnek olmak istiyorsanız; öncelikli olarak sizlerin de bilinçli internet kullanımına ilişkin bilgi sahibi olmanız gerekmektedir. Unutmayın; bu süreçte sizlere de düşen sorumluluklar söz konusu ve unutmayın ki internet ve oyun bağımlısı birey ile etkileşimsel bir sürecin içerisinde olmak sürecin en iyi parçası!

Bu sayfadaki bilgiler Özel Moodist Hastanesi Medikal Ekibi tarafından hazırlanmıştır.