Yeni yapılan çalışmalar, uzun süreli esrar kullanımının ruh sağlığına olumsuz etkilerinin nasıl oluştuğuna dair daha fazla bilgi sunmakla birlikte esrarın beyin ödül sistemini değiştirerek olumsuz duyguları artırdığı ve motivasyonu düşürdüğüne yönelik “oldukça önemli kanıtlar” sunmuştur.
Dopamin beyinde öğrenme, hareket, motivasyon, duygu ve ödül sistemlerinde kilit rol oynayan bir nörotransmitterdir. Çalışmalar; esrar kullanımının beyindeki dopamin düzeylerini düşürdüğüne yönelik yeterli sayıda kanıt olduğunu belirtmektedir.
Düşük dopamin düzeyleri duygudurum değişimleri, yorgunluk, depresyon ve motivasyon eksikliği ile ilişkilidir; dopamin eksikliği Parkinson hastalığı ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi bir çok nörolojik ve psikiyatrik rahatsızlıkta bulunabilir.
Uzun süreli esrar kullanımı şizofreni, anksiyete ve depresyon gibi pek çok ruhsal rahatsızlıkla ilişkilendirilmiştir ancak bu ilişkinin temelinde yatan mekanizmalar henüz aydınlatılmış değildir.
Esrarın etken kimyasal maddesi THC’dir. Araştırmacılara göre, günümüzde hayvan ve insan çalışmalarında, uzun süre maruz kalınan THC’nin dopamin düzeylerinde düşüklüğe yol açtığına dair “oldukça önemli” kanıtlar bulunmaktadır. Düşük dopamin düzeyleri bazı kullanıcıların ruhsal bozukluklar geliştirmesinin nedeni olabilir.
Araştırmacıların açıklamalarına göre “Mevcut kanıtlar, THC’ye maruz kalmanın dopamin sistemi üzerine karmaşık, yaygın ve potansiel uzun vadeli etkileri bulunduğunu belirtmektedir”. “Bunlar arasında akut THC alımına cevaben sinir hücresinin harekete geçmesi, dopamin salınımında artma ve uzun dönemli kullanımla ilişkili olarak dopaminerjik körelme yer almaktadır.”
Hayvan modellerinde, güncel çalışmalar esrar kullanımının başlangıçta dopamin düzeylerini artırarak ödül hissini körüklediğini göstermektedir, bu nedenle bu durumun neden bazı kullanıcıların bu maddeye bağımlılık geliştirdiğine dair bir açıklama sunulabilir.