Psikolojik Testler

Psikolojik Testler Nedir?

Doğru tanı koymak ve etkin tedavi planı oluşturmak için psikiyatristler ve uzman psikologlar tarafından çeşitli psikolojik testlere başvurulmaktadır. Yapılan psikolojik testler bilimsel temele dayalı ölçme ve değerlendirme araçlarıdır. Hiçbir psikolojik test, tek başına bilgi vermemektedir. Bu nedenle testi uygulayan ve raporlayan kişinin bu alanda uzmanlığının olması ve klinik gözlemi önem taşımaktadır.

Uygulanan testin sonuçları, yönlendiren uzmana yönelik hazırlanmaktadır. Testi uygulayan kişi, uygulanan psikolojik test sonuçlarını yönlendiren uzmana iletmektedir. Bu nedenle psikoloğunuz ya da hekiminizle iletişimde olmanız gerekmektedir.

Psikolojik testlere gelmeden önce dikkat edilecek bazı noktalar vardır. Aşağıda psikolojik testler uygulanmadan önce dikkat edilecek konular listelenmiştir:

• Testin uygulama süresi
• Testin uygulanacağı yer
• Kullandığınız ilaçlar ve ek tedaviler hakkında önceden bilgi almanız gerekmektedir.

Teste gelirken dinlenmiş, uykunuzu almış ve tok olmanız önemlidir. Gözlük ya işitme cihazı kullanıyorsanız yanınızda bulundurunuz.

Psikoloji Testlerin Önemi

Psikolojik testler; klinik alanda kişiye doğru tanı koyabilmek ve kişiler için etkin tedaviyi belirleyebilmek adına önemli bir noktada yer almaktadır. Kişinin değerlendirilme ve tedavi sürecinde; psikolojik testler belirti ve şikayetlerin objektif, geçerli ve güvenilir yollarla değerlendirilmesini sağlamaktadır. Aynı zamanda; tedavi sürecinde kişinin belirtilerinin izlenmesine katkı sağlamakta ve değişimin izlenmesi için danışan ve tedavi ekibine bilgi vermektedir.

Kişiler için ise; psikolojik testlerin yapılarak kişiye tedavi ekibi tarafından geribildirim verilmesi kişinin kendini tanıması ve farkında olmasına destek sağlamaktadır. Aynı zamanda kişinin belirtilerini fark etmesi ve belirtilerin neden-sonuçlarını anlamlandırmasını kolaylaştırmaktadır.

Çocuklar için uygulanan psikolojik testler ise; çocuğun gelişimini izlemek, becerilerini geliştirmek ve eğitim alanına katkı sağlamak amacıyla da uygulanabilir. Bu psikolojik testler çocuğun gelişimimi izleme ve değerlendirmeye katkı sağlayacağı gibi bilişsel becerilerini de değerlendirerek eğitim konusunda hangi alana yönelmesi konusunda bilgi sağlayabilmektedir.

Yetişkin için Psikolojik Testler Nelerdir?

MMPI (Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri), Rorschach (Mürekkep Lekesi Testi), Nöropsikolojik Testler, MOXO (Sürekli Dikkat Testi) yetişkinler için en sık kullanılan psikolojik testlerdir. Aynı zamanda; bilişsel işlevleri ve genel ruhsal sorunları değerlendirmek amacıyla kullanılan Moodsoft ve MoodCog olarak adlandırılan psikolojik testler hastanemiz bünyesinde sıklıkla uygulanmaktadır. Aşağıda her bir psikolojik testin içeriği belirtilmiştir:

Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri (MMPI)

MMPI, kişilik değerlendirmesi alanında en sık kullanılan objektif ölçüm araçlarından biridir. Kişilik özelliklerinin yanı sıra klinik alanda kişiyi esas alarak psikiyatrik rahatsızlıkların tanısı, şiddeti ve tedavi seyrini belirleyen bir test olarak kullanılmaktadır. Aynı zamanda işe alım süreçlerinde ya da adli mahkemelerde de MMPI kullanılabilir. Bu psikolojik test, 16 yaş üzeri ve en az ilkokul mezunu kişilere uygulanmaktadır.

Test uygulandıktan sonra testin sonuçları, takip eden psikiyatrist ve psikolog ile paylaşılmaktadır. Tedavi ekibi ise kişi ile paylaşarak tedavi süreci belirlenmektedir.

Rorschach (Mürekkep Lekesi Testi)

Rorschach Testi, bireyin kişilik yapılanmasına ait bilgi veren ve sık kullanılan projektif bir testtir. Bu psikolojik testin uygulanabilmesi için bir uzman tarafından teste yönlendirilmiş olunması gerekmektedir. Test alanında uzman bir kişi tarafında yapılmalıdır. Rorschach, konuşma becerisine sahip herkese yapılmakla birlikte, değerlendirilmesi yaş aralığına göre değişmektedir.

Genellikle kişilerin kişilik özellikleri, duygusal işleyişleri, düşünce süreçleri, ilişkisel yatırımlarının olup olmadığı incelenmek için uygulanabilmektedir. Testin en büyük özelliği, mürekkep lekelerini imgelem testi olmaktan çıkarıp, kişilik testine dönüştürmesi ve yorumlamaya açık hale getirmesidir.

Test uygulandıktan sonra testin sonuçları, takip eden psikiyatrist ve psikolog ile paylaşılmaktadır. Tedavi ekibi ise kişi ile paylaşarak kişiye geribildirim vermektedir.

Uygulanışı

Test on desen içeren on adet karttan oluşmaktadır. Testin uygulanması değişmez, herkese ve her yaşa aynı yönergeler ve kartlar gösterilmektedir. Konuşma ve düşünme becerisi olan, mental yetersizliği olmayan bütün bireylere uygulanabilmektedir. Konuşabilen her yaş grubu birey için testin uygulanabilirliği mümkündür. Ayırıcı bir faktör olan, çocuk ve ergenlere yapılan yorumlar ile yetişkinlere yapılan yorumların farklılık göstermesi gerektiğidir. Bu sebeple değerlendirmelerde yaş gruplarına göre ayrılmalıdır. Testin uygulama süresi yaklaşık 20 ile 30 dakika arasında sürmektedir. bazı hastaların daha çabuk bitirme eğiliminde olduğu gözlemlenmektedir. Bazı durumlarda ise bu süre biraz daha uzayabilmektedir.

TAT (Tematik Algı Testi)

10 yaş üzerindeki çocuklar ve yetişkinler için uygulanan TAT (Tematik Algı Testi) çeşitli insan davranışlarının tasvir edildiği kartlar ile kişinin hayal gücünü kullanarak ortaya çıkardığı hikaye analiz edilir. Psikoterapi öncesinde kişinin durumunu anlamaya yönelik olan Tematik Algı Testi bireyin bütünsel olarak ele alınmasına ve duygu durumunun analiz edilmesine yardımcı olur.

Nöropsikolojik Testler (NPT)

45 yaş ve üzeri kişilerde bunamanın (Demans) incelenmesi veya psikiyatrik, nörolojik ve psikolojik rahatsızlıkların değerlendirilmesinde kişiye özgü uygulama ile özel bir grup test bataryası kullanılmaktadır. Bu test bataryası, işlevleri değerlendirmek amacı ile yapılan bir psikolojik testtir. Aynı zamanda; 18 yaş üstü bireylerde bilişsel işlevleri değerlendirmek amacıyla da yapılabilir.

Nöropsikolojik Testler ile değerlendirilen bilişsel işlevler:

• Oryantasyon-Yönelim
• Dikkat
• Planlama
• Dil ve Adlandırma Becerisi
• Problem Çözme
• Hafıza olarak sıralanabilir.

Test uygulandıktan sonra, test sonuçları, yönlendiren hekim ya da psikolog ile uygulayıcı tarafından paylaşılmaktadır ve tedavi ekibi kişiye geribildirim vermektedir.

Nöropsikolojik testler, nöropsikolojik değerlendirmenin bir parçasını oluşturmaktadır. Bu nedenle; ayırt edici tanının belirlenmesi, hastalığın izlenmesi veya rehabilitasyonun planlanması açısından önemli bir noktadadır.

MOXO Testi- Yetişkinler için

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu tanısının belirlenmesi ve etkin tedavinin planlanmasında psikolojik testler önem taşımaktadır. Bu noktada DEHB tanısına yardımcı olan ve etkin tedaviyi planlamaya yönelik güvenirliliği yüksek ölçüm araçlarından biri MOXO Testi’dir. Hem çocuk (7-12 yaş) hem de erişkin (13 yaş ve üzeri) olmak üzere iki ayrı formdan oluşmaktadır. Bu test bilgisayar ekranında yapılmaktadır. Moxo Testi ile dikkat, dürtüsellik ve hiperaktivite bütüncül bir şekilde değerlendirilmektedir.

Moodist Test Programı (MoodSoft)

Moodist Test Programı (MOODSOFT), genel ruhsal durum değerlendirmesi yapmak amacıyla kullanılan web tabanlı bir psikolojik test bataryasıdır. SCL-90, Beş Faktör Kişilik Envanteri, Kocaeli Ruhsal Travma Ölçeği, Bapirt Alkol, Bapirt Madde, Bapint, Kumar Tarama Testi (KURT), Mini Mental Test ve Erişkin DEHB Kendi Bildirim Ölçeği (ASRS) testleri olmak üzere 9 farklı psikolojik test bulunmaktadır. Mini Mental Test dışındaki tüm testler özbildirim ölçeğidir.

Kişiler, MoodSoft’a psikiyatrist ya da psikologlar tarafından yönlendirilmektedir. MoodSoft, kişilere alanında uzman psikologlar tarafından yapılmaktadır. Test uygulandıktan sonra, test sonuçları, yönlendiren hekim ya da psikolog ile uygulayıcı tarafından paylaşılmaktadır ve tedavi ekibi kişiye geribildirim vermektedir. Genel ruhsal durumu taramak amacıyla kullanılan Moodsoft, aynı zamanda kişi ile çalışabilme imkânı da sunduğu için klinik uygulamalarda fayda sağlamaktadır.

Moodist Kognitif Test (MoodCog)

MoodCog, kişinin bilişsel işlevlerin değerlendirilmesine yönelik hazırlanan kompütarize bir psikolojik test bataryasıdır. MoodCog ile temel olarak dikkat, dürtüsellik, risk alma ve bellek olmak üzere dört bilişsel işlev ölçülmektedir. Her testin uygulanma aşamasında klinisyen bulunmaktadır, bu bağlamda kişinin bilişsel işlevlerine yönelik klinik gözlem de yapılmaktadır. Böylelikle klinisyenler, bilişsel işlevlerdeki bozulmaları test verileri ile birlikte değerlendirip yönlendirme yapabilmektedir. Aynı zamanda, kişinin bozulan bilişsel işlevlerinin saptanması, kişiye özgü uygun tedavi yöntemlerinin belirlenmesi ve eğitim programlarının hazırlanması açısından önem sağlamaktadır.

BapiSoft

Kişiye özel bir program geliştirmek için; iyi bir değerlendirme yapmak çok önemlidir. Bu nedenle değerlendirme sürecine önem veriyoruz.

Değerlendirmeyi bilimsel yöntemleri kullanarak, TÜBİTAK desteğiyle direktörümüz Prof. Dr. Kültegin Ögel tarafından hazırlanmış olan BapiSoft isimli programla yapıyoruz.

Değerlendirmede hangi alanları araştırıyoruz?

•    Bağımlılık şiddeti
•    Fiziksel, tıbbi sorunlar
•    Eşlik eden ruhsal sorunlar
•    Aile özellikleri
•    Bağımlılığa iten faktörler
•    Bireysel riskler

Değerlendirmenin sonucunu kişiyle ve uygun durumlarda aileyle paylaşıyoruz.
Değerlendirme sonucunda elde ettiğimiz verilerden yola çıkarak kişiye özel bir iyileşme programı oluşturuyoruz.

Moodist Relaps İndeksi (MORİ)

Bağımlılık tekrarlayan bir hastalıktır. Bırakmak kadar tekrar başlamamak da önemlidir. Bu nedenle tekrar başlamayı önlemeye çalışıyoruz.

Bu amaçla Moodist Relaps İndeksi (MORİ) adını verdiğimiz bir ölçek geliştirdik.

Bu ölçeği kişi doldurduğunda, gelecekte nelerin kendisinde relapsa (tekrar kullanmaya başlama) yol açacağını saptamaktadır.

Böylece tekrar kullanmaya başlamama konusunda neler yapabileceğine ilişkin bilgiler edinebilmekte, davranışlarını buna uygun değiştirebilmektedir. Uzmanlarımız da bu değişikliklerin neler olabileceği ve nasıl yapılabileceği hakkında kişiyi bilgilendirmektedir.

CNS Vital Signs

CNS Vital Signs Testleri, kişilerin sözel ve görsel belleklerini, motor becerilerini, motor hızlarını, bilişsel yeteneklerini, duygusal belleklerini, dikkatlerini, akıl yürütme becerilerini ölçen bir testtir. Online olarak gerçekleştirilir ve raporlar kanıtadayalı şekilde hesaplanır. Dünya genelinde 70 yılı aşkındır kullanılan bu test, sunduğu bireysel ve dünya genelinde analizleri içeren raporları ile kişilere rehberlik etmektedir.

Çocuk ve Ergenler için Psikolojik Testler Nelerdir?

WISC-IV (Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçeği IV), CAT (Çocuklar İçin Tematik Algı Testi), AGTE (Ankara Gelişim Tarama Envanteri) ve DENVER çocuklar için en sık kullanılan psikolojik testlerdir.

WISC-IV (Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçeği IV)

6 – 16 yaş aralığındaki çocukların bilişsel becerilerini değerlendirmeyi amaçlayan ve yetkin kişiler tarafından bireysel olarak uygulanan klinik bir ölçme aracıdır. Bu ölçüm aracı çocuk ya da ergenlerin hem kendi içinde hem de yaşıtlarına göre bilişsel becerilerini değerlendirmek amacıyla kullanılmaktadır. Aynı zamanda çocuk ya da ergenlerin güçlü ve zayıf yönlerini, desteklenmesi gereken becerilerini görebilmek ve onlarla çalışabilmek amacıyla yapılmaktadır.

WISC-IV, klinik alanda çocuklar için yaygın olarak kullanılan WISC-R‘ın güncellenmiş halidir. WISC-R’ın uyarlama yapıldığı yıllardaki koşullarla sınırlı kalması nedeni ile günümüz çocuklarının bilişsel gelişimlerini, güçlü ve zayıf yönlerini tam olarak yansıtmadığı ve elde edilen sonuçların güvenilir olmadığı düşüncesiyle yenilenmesine ihtiyaç duyulmuştur.

Ölçmeyi hedeflediği yaş aralığındaki çocukların değerlendirilmesi için bilimsel ve güncel verilere dayanan WISC-IV, klinik ve eğitim alanında planlama, çalışma ve danışmanlık yapmak için alanda kullanılan en güvenilir psikolojik test ve ölçüm aracı olarak kabul görmektedir.

CAT (Çocuklar İçin Tematik Algı Testi)

Çocukların davranış, dürtü ve çevresine yönelik algısını değerlendiren projektif bir testtir. CAT, çocuklardaki davranış problemleri ve aile içindeki yerinin nasıl olduğu ile ilgili algıların anlaşılmasına yarar sağlayan psikolojik test olarak kullanılmaktadır. Aynı zamanda çocukların tepkilerinin anlaşılması ve gözlenmesine olanak sağlanmaktadır.
3 ile 9 yaş aralığındaki çocuklara uygulanabilmektedir.

AGTE (Ankara Gelişim Tarama Envanteri (AGTE)

0-6 yaş arası bebek ve çocukların gelişimini değerlendirmek için uygulanan psikolojik testtir. AGTE, anne ya da bakım veren kişinin soruları cevaplandırmasıyla, yetkin kişiler tarafından uygulanır. AGTE, Dil-Bilişsel, İnce Motor, Kaba-Motor, Sosyal Beceri-Öz bakım becerilerini değerlendirmektedir.

DENVER

Denver, 0-6 yaş arası çocuklarda gelişimsel değerlendirme amaçlı kullanılan bir tarama testidir. Bu psikolojik test, çocuğun kişisel-sosyal, ince motor, dil ve kaba motor alanlarındaki gelişimini inceler.

Çocuklar için MOXO Testi

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) sıklıkla çocukluk döneminde fark edilen psikiyatrik bir rahatsızlıktır. DEHB’nin tanısına yardımcı olan ve etkin tedaviyi planlamaya yönelik güvenirliliği yüksek psikolojik testlerden biri Moxo Testi’dir. Hem çocuk (7-12 yaş) hem de erişkin (13 yaş ve üzeri) olmak üzere iki ayrı formdan oluşmaktadır. Test bilgisayar ekranında yapılmaktadır. Bu test ile dikkat, dürtüsellik ve hiperaktiviteyi bütüncül bir şekilde değerlendirmektedir.

TAT (Tematik Algı Testi)

10 yaş üzerindeki çocuklar ve yetişkinler için uygulanan TAT (Tematik Algı Testi) çeşitli insan davranışlarının tasvir edildiği kartlar ile kişinin hayal gücünü kullanarak ortaya çıkardığı hikaye analiz edilir. Psikoterapi öncesinde kişinin durumunu anlamaya yönelik olan Tematik Algı Testi bireyin bütünsel olarak ele alınmasına ve duygu durumunun analiz edilmesine yardımcı olur.

Rorschach (Mürekkep Lekesi Testi)

Rorschach Testi, bireyin kişilik yapılanmasına ait bilgi veren ve sık kullanılan projektif bir testtir. Bu psikolojik testin uygulanabilmesi için bir uzman tarafından teste yönlendirilmiş olunması gerekmektedir. Test alanında uzman bir kişi tarafında yapılmalıdır. Rorschach, konuşma becerisine sahip herkese yapılmakla birlikte, değerlendirilmesi yaş aralığına göre değişmektedir.

Genellikle kişilerin kişilik özellikleri, duygusal işleyişleri, düşünce süreçleri, ilişkisel yatırımlarının olup olmadığı incelenmek için uygulanabilmektedir. Testin en büyük özelliği, mürekkep lekelerini imgelem testi olmaktan çıkarıp, kişilik testine dönüştürmesi ve yorumlamaya açık hale getirmesidir.

Test uygulandıktan sonra testin sonuçları, takip eden psikiyatrist ve psikolog ile paylaşılmaktadır. Tedavi ekibi ise kişi ile paylaşarak kişiye geribildirim vermektedir.

CNS Vital Signs

CNS Vital Signs Testleri, kişilerin sözel ve görsel belleklerini, motor becerilerini, motor hızlarını, bilişsel yeteneklerini, duygusal belleklerini, dikkatlerini, akıl yürütme becerilerini ölçen bir testtir. Online olarak gerçekleştirilir ve raporlar kanıta dayalı şekilde hesaplanır. Dünya genelinde 70 yılı aşkındır kullanılan CNS Vital Signs Testleri, bireysel ve dünya genelinde analizler içerir.

Bu sayfadaki bilgiler Özel Moodist Hastanesi Medikal Ekibi tarafından hazırlanmıştır.