Esrar Bağımlılığı

Esrar Bağımlılığı Nedir?

Tarih boyunca yetiştirildiği ve kullanıldığı bilinen esrar, yaygın olarak kullanılan maddelerden biridir ve düzenli kullanımı Esrar Bağımlılığı ile sonuçlanır. Uzakdoğu’da 4000 yıldan fazla bir süredir kullanılan Hint keneviri bitkisi Cannabis Sativa’dan üretilmektedir. Tesiri en fazla olan formu haşhaş bitkisindeki kuru, kahve-siyah reçineli kısmında bulunmaktadır.

Kullanımı, kesilip kurutulmasının sonrasında parçalanarak sigaranın içine sarılıp içilerek olmaktadır. Bir diğer kullanım şekli ise kova veya bong diye tabir edilen yöntem ile buharını içe çekmektir. Keke karıştırılması ya da çay olarak içilmesi gibi kullanımlar da mevcuttur. Marihuana, çay, ot, weed, Mary Jane gibi tabirler esrar için kullanılmaktadır. Sertliğini ifade etmek içinse kenevir, chasra, bhang, ganja, dagga ve sinsemilla gibi isimler kullanılmaktadır.

Esrarın sigara içinde kullanıldığında tesiri birkaç dakika içinde görülmektedir; en yüksek etkisini 30 dakikada gösteren esrarın etkisi 2-4 saat sonra son bulur. Kimi hareketsel ve zihinsel etkileri 12 saate kadar sürebilmektedir. Sigaranın dışında yiyeceklerin içine konularak oral yolla da esrar tüketimi yapılmaktadır. Dumanın solunmasıyla esrarın tüketimi mevzubahis olduğunda oral olarak alınan miktardan daha fazla oranda esrar kullanımı söz konusu olmaktadır.
Esrar, diğer maddelere bir geçiş kapısıdır. Yapılan çalışmalar, esrar bağımlılığının kişinin diğer maddeleri kullanımının yanı sıra maddelere bağımlı olma potansiyelini arttırdığını göstermektedir.

Esrar Bağımlılığının Oluşmasına Neden Olabilecek Risk Faktörleri Nelerdir?

• Genetik Yatkınlık: Ailelerinde alkol veya madde bağımlılık öyküsü olan kişilerde, esrarın denenmesi veya kullanılması sonucunda esrar bağımlılığı geliştirme riskleri daha fazladır.
• Psikolojik Faktörler: Stres, dürtüsellik, heyecan arama, depresyon, kaygı, yeme bozuklukları esrar bağımlılığı geliştirme riskini arttırır.
• Çevresel Faktörler: Fiziksel/cinsel/duygusal taciz veya travma, maddeye kolay ulaşılabilmek esrar bağımlılığı geliştirme riskini arttırır.

Kişinin Esrar Bağımlısı Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Esrar kullanımı algıda değişiklik, kısa süreli öfori ve rahatlama, duyusal deneyimlerde abartı ve zaman algısında bozulmaya neden olmaktadır. Kullanım sonrası film izleme veya müzik dinleme gibi etkinliklerde artış, çok fazla yemek yeme görülmektedir.

Kimi bireylerde kaygı, korku hissinin artması, panik atak gibi tepkiler görülürken; kimi bireylerde ise yavaşlamalar görülmektedir. Huzursuzluk, uyumakta zorluk çekme, iştahın azalması, kilo kayıpları, sabırsızlık gibi ruhsal ve fiziksel rahatsızlıklara da neden olmaktadır.

Esrar kullanan bireylerin esrarı kullanmasının akabinde maddenin tesirinde oldukları zamanlarda lüzumsuz yere güldükleri görülmekte ya da korktukları ve panik halinde oldukları gözlemlenmektedir. Dengede durma sorunları, gözlerde kızarıklık, hafıza zayıflığı, tepkilerin zayıflaması da gözlemlenen diğer belirtilerdir.

Esrar kullanan kişilerin gözlerinde kızarıklık, uykulu hal gözlenir. Yanında göz kızarıklığını giderebilme amacıyla “Visine” göz damlası, odasında sarma kağıtları, tohumlar, öğütücü, üstüne veya bulunduğu ortama sinmiş ot kokusu, pipo ve küçük kesik su şişeleri bulmak mümkündür.

Aşağıdaki faktörler kişide esrar bağımlılığı geliştiğinin göstergeleridir:

• Esrar kullanmadığında yoksunluk belirtileri yaşıyorsa,
• Kişi bırakma denemelerine rağmen kullanmayı sürdürüyorsa,
• Kişi esrar kullanabilmek adına aile veya arkadaşlarla yapılan aktivitelerden vazgeçiyorsa,
• Esrar kullanımı kişinin; aile, eğitim veya iş hayatında sorunlar yaşanmasına sebep oluyor ise.

Esrar Bağımlılığının Yol Açtığı Sorunlar Nelerdir?

Esrar bağımlılığı kronik öksürük, bronşit ve şizofreni riskini artırır. Ayrıca, Esrar bağımlılığı anksiyete, depresyon ve davranış ve kişilik değişiklikleri riskini artırabilir. Bu değişiklikler okul performansında azalmaya, yeme ve uyku problemlerine yol açabilir.

Hafıza sorunları, kişilerin esrar bağımlılığı için tedavi aramasının en yaygın nedenlerinden biridir. Klinik araştırmalar, esrar kullanımının beyin fonksiyonu üzerinde kalıcı etkileri olabileceğini henüz kanıtlamamıştır. Şimdiye kadar ilacın etkileri öncelikle uzun süreli kullanımla ilişkilendirildi ve geri dönüşümlü olduğu görülüyor. Esrar bağımlılığı tedavi edildiğinde hafıza, öğrenme ve koordinasyon üzerindeki etkileri ortadan kalkabilir. Öte yandan, uzun süre esrar kullanmanın hafızanızı veya net bir şekilde düşünme

Esrar Bağımlılığı ile Birlikte En Sık Görülen Psikolojik Sorunlar Nelerdir?

Esrar bağımlılığının neden olabileceği ruhsal hastalıklar şunlardır;

• Depresyon ile esrar bağımlılığı arasında direk bir ilişki bulunamasa da esrar bağımlılığının okulu bırakma, işsizlik gibi depresyon riskini artıran diğer faktörlerle ilişkili olduğu bilinmektedir.
  Genetik özellikler, aile yaşantısı, hayat tarzı ve kişilik özelliklerine göre esrar bağımlılığı depresyon konusunda tetikleyici olabilir.
• Esrar bağımlılığında kişide anksiyete görülebilir. Birçok insan esrarı rahatlatıcı ve öforik etkilerinden dolayı kullanmayı seçer. Bazıları da kullandıklarında kaygı ve paranoya yaşarlar. Yapılan bir araştırmalara göre, esrar bağımlılığı kaygıda artışa neden olabilir.
• Psikoz/Şizofreni esrar bağımlılığı psikoza neden olabilir. Bu risk kullananlarda kullanmayanlara göre 7 kat daha fazladır. Ayrıca esrar bağımlılığı bilişsel fonksiyonlarda gerilemeye ve bozulmaya yol açar. Esrar bağımlılığı akut ve geçici etkileri ile bozulmuş hafıza, biliş ve dış uyaranların işlenmesi de dahil olmak üzere psikoz belirtileri arasında güçlü bir benzerlik vardır.
• Esrar bağımlılığı sonucunda kişi yeni şeyler öğrenmekte ve onları hatırlamakta zorluk çeker. Ayrıca kişi düşünce bozukluğu, halüsinasyonlar ve paranoya yaşayabilir. Esrar bağımlılığı sonucunda yaşanan psikoz durumu kullanım bırakılmazsa kalıcı hale gelebilir.

Esrarla İlgili Yanlış İnançlar

• Esrar doğal olduğu için zararlı değildir.
• Esrar bağımlılık yapmaz.
• Esrarın etkisi sadece birkaç saat sürer.
• Esrar stresi giderir.
• Esrar sigara ve alkolden daha az zararlıdır.
• Esrar zihni açar.

Esrarla İlgili Doğrular

• Birçok bitki insan için zehirlidir.
• Esrar psikolojik bağımlılık yapar. Ayrıca kullanımın dozu ve sıklığına bağlı olarak fiziksel bağımlılık potansiyeli vardır.
• Esrar vücutta yağ hücrelerinde depolandığı için etkisi günlerce, haftalarca sürebilir. (Esrar sigara olarak içildiğinde kanda birkaç dakikada etkisi en üst düzeye çıkar, saatler içinde hızla düşer. Vücuttan idrarla atılır, atılması günler sürer.)
• Diğer uyuşturucularda olduğu gibi esrar sadece problemlerle yüzleşmeyi geciktirir.
• Esrar 412 adet kimyasal madde içermektedir. Sigara şeklinde içildiği zaman sigaradan 5 kat daha zararlıdır. Neden olduğu psikososyal sorunlar bakımından ise alkol ile belirgin benzerlikler göstermektedir.
• Esrar zihni sisli hale getirir, bellek, konuşma, anlama ve karar verme yeteneğini bozar.

 

Moodist’te Esrar Bağımlılığı Nasıl Tedavi Edilir?

Özel Moodist Hastanesi bünyesinde esrar bağımlılığı tedavisinde, hasta psikiyatrist tarafından değerlendirilmesi sonrası ayaktan ya da yatarak tedavi programına alınır. Tanı netleşmesi sonrasında kişi psikososyal açıdan değerlendirilerek aile görüşmesi yapılır.

Yapılan değerlendirmeler sonrasında ayaktan tedavi planına karar verilirse ayaktan tedavi programına alınır.

Esrar bağımlılığı tedavisi (yoksunluk ve destek) diğer kötüye kullanılan maddelerin tedavisiyle aynı ilkeleri içerir.

Yakını Esrar Bağımlısı Olanlara Yönelik Bilgilendirmeler

Öncelikle konuşmak için acele etmeyin. Bir müddet onu fark ettirmeden izleyin, gözlemleyin.

Bu süreçte maddelerle ilgili bilgiler edinmeye çalışın. Konuşmak için hazır hissettiğinizde onunla konuşun. Konuşmayı yapmak için uygun bir ortam seçin.

Esrar kullanmak ile ilgili duygu ve düşüncelerinizi ona aktarın. İlk etapta inkâr edilebilir, bu çok doğal bir durumdur.

Eğer inkâr ederse üstüne gitmeyin, bu durum onun henüz bu konuyu konuşmak için hazır olmadığını gösterir. Böyle bir durumda izlemeye devam edin. Kişi bu durumu kabullenip sizinle paylaşana kadar onu rahatsız etmeden izlemeye devam edin.

Karşınızdaki kişiyi izlerken unutmamanız gereken bazı konular vardır. Karşınızdaki kişinin sınırlarını ihlal etmemek ve etik değerlere dikkat etmek gibi. Bu konularla ilgili ne kadar özenli olursanız ilişikliniz de o kadar sağlıklı olacaktır.

Bu sayfadaki bilgiler Özel Moodist Hastanesi Medikal Ekibi tarafından hazırlanmıştır.