Baş Ağrısı Tedavisi

Baş ağrısı; hemen herkesin hayatı boyunca birkaç kez karşılaştığı, yaygın görülen bir rahatsızlıktır. Baş ağrısı, yaşam kalitenizin düşmesine sebep olabilir. Özellikle şiddetli baş ağrısı, acil tıbbi müdahale gerektiren bir duruma işaret ediyor olabilir. Baş ağrısı, uygun tanı ve tedavi yöntemleriyle başarılı bir şekilde iyileştirilebilir.

Baş Ağrısı Nedir?

Başın herhangi bölgesinde hissedilen ağrı baş ağrısı olarak adlandırılır. Ağrı başın sadece bir tarafında görülebileceği her iki tarafında da hissedilebilir. Ağrı, başın belirli bir bölgesiyle sınırlı olabilir ya da bir noktadan başlayarak kafa geneline yayılabilir. Baş ağrısı keskin, zonklama ya da sızı şeklinde hissedilebilir.

Bazı baş ağrıları ani ve keskin başlangıçlı olabileceği gibi giderek şiddeti artan tarzda ve kronik gelişimli baş ağrılarıyla da karşılaşılabilir. Baş ağrısının süresi de altta yatan sebebe ve ağrının görüldüğü kişiye göre değişkenlik gösterebilir. Bazı baş ağrıları saatler içerisinde düzelirken bazıları ise günlerce devam edebilir.

Baş Ağrısı Türleri Nelerdir?

Farklı baş ağrısı türleri vardır. Her tür baş ağrısı, neden olduğu belirtiler ve ağrının özellikleri bakımından farklılık gösterebilir.

1. Gerilim Tipi Baş Ağrısı
   Gerilim tipi baş ağrıları, sıklıkla görülen baş ağrılarından biridir. Özellikle 20 yaşın üzerindeki kadınlarda sık karşılaşılır. Bu ağrı hastalar tarafından genellikle ‘Başımın etrafında bir sıkı bir bandaj varmış gibi hissediyorum’ şeklinde tarif edilir. Bu hisse neden olan boyun ve alındaki kasların kasılmasıdır. Postür bozukluğu, stres gibi durumlar bu ağrının sebepleri arasında yer alabilir. Gerilim tipi baş ağrısı genellikle saatler içerisinde düzelen bir durum olsa da bazen ağrı günlerce devam edebilir. Ayrıca bu tip ağrılar tekrar etmeye meyillidir.
2. Küme Tipi Baş Ağrısı
   Küme tipi baş ağrısında; zonklama tarzında olmayan, başın bir tarafında ya da gözün arkasında şiddetli ağrı ve yanma hissi görülür. Bu tip ağrı genellikle gözde yaşarmaya ve burun akıntısına sebep olur. Bu ağrılar, ’küme periyodu’ olarak bilinen bir zaman dilimi boyunca devam edebilir. Küme periyodu ise 6 hafta gibi uzun bir süreye kadar uzayabilir. Küme tipi baş ağrısı, bu periyot boyunca her gün görülebileceği gibi günde bir kereden fazla da görülebilir. Ağrı genellikle aynı saatlerde kendini gösterir. 20-40 yaş arası erkekler genellikle bu ağrıdan etkilenir.
3. Migren Tipi Baş Ağrısı
   Migren ağrıları; zonklayıcı, vurucu tarzda ve genellikle başın tek tarafında görülen tiptir. Şiddetli baş ağrısının sebepleri arasında migren yer alabilir. Ancak migren baş ağrısının da farklı alt tipleri vardır. Örneğin kronik migren, migren ağrılarının ayda 15 günden fazla görülmesi durumudur. Hemiplejik migren durumunda ise hastada inme (felç) tablosuna benzer semptomlar görülebilir. Bazı kişilerde migren; baş ağrısına sebep olmadan görme bozukluğu, baş dönmesi, mide bulantısı gibi belirtilere yol açabilir.
4. Rebound Tipi Baş Ağrısı
   Rebound baş ağrısı, baş ağrısı için düzenli olarak ağrı kesici alan kişilerin ilaç kullanımını bırakmasıyla ortaya çıkan bir tepki ağrısıdır. Bu tip baş ağrısı özellikle parasetamol, triptan, ergotamin içeren ağrı kesici kullanımının bırakılması sonucu görülür.
5. Gök Gürültüsü (Thunderclap, Yıldırımvari) Tipi Baş Ağrısı
   Gök gürültüsü tipi ağrılar, ani gelişen çok şiddetli baş ağrısı özelliklerini taşır. Bu tip ağrılar öncesinde hiçbir belirti vermeden başlat ve yaklaşık 5 dakika kadar sürer. Gök gürültüsü tipi ağrılar, beyindeki kan damarlarında bir problem sonucu ortaya çıkabilir. Bu nedenle bu tip ağrı yaşayan kişilerin vakit kaybedilmeden tıbbi değerlendirmeye alınması gerekir.

Baş Ağrısı Neden Kaynaklanır?

Baş ağrıları, altta yatan nedenlere göre iki gruba ayrılabilir.

1. Birincil Baş Ağrıları
   Birincil baş ağrılarında, altta yatan bir hastalık yoktur. Beyindeki bazı bölgelerin aşırı aktivasyonu veya kan damarları, sinirler ve kaslarda aşırı aktivite olması gibi nedenler; birincil baş ağrısına yol açabilir. Gerilim, migren ve küme tipi baş ağrıları, birincil baş ağrılarına örnektir.
2. İkincil Baş Ağrıları
   İkincil baş ağrıları, belirli rahatsızlıklara bağlı olarak ortaya çıkar. Altta yatan rahatsızlıklar şunlar olabilir:
   • Beyin Tümörü veya Anevrizma: Beyin, kafatası içerisinde sınırlı bir alanda bulunur. Bu sınırlı alanda gerçekleşen hacim artışı, beyin dokusuna baskı yaparak baş ağrısına yol açabilir. Beyin tümörü durumunda tümör dokusu, anevrizmada ise kan, beyin üzerinde baskı yaparak baş ağrısına neden olabilir. Bu durumlar şiddetli baş ağrısı nedenleri arasında yer alır.
   • Servikojenik Baş Ağrısı: Boyunda disk kayması, yaralanma, boyun eklemlerinde iltihaplanma gibi rahatsızlıklar; servikojenik baş ağrısına yol açar. Bu rahatsızlıklar baş ağrısının yanı sıra boyun ağrısı ve boyunda tutulma gibi belirtilere de neden olabilir.
   • Aşırı İlaç Kullanımına Bağlı: Düzenli olarak ağrı kesici ilaç kullanan kişilerde ilaç dozunun azaltılması veya ilacın bırakılması gibi durumlarda baş ağrısı gelişebilir.
   • Enfeksiyon: Beyin ve omuriliği saran zarlarda meydana gelen enfeksiyon menenjit olarak adlandırılır. Menenjit geçiren hastalarda zarların iltihaplanmasına (inflamasyonuna) bağlı baş ağrısı görülebilir.
   • Travma ilişkili: Yüksekten düşme, spor yaparken kafaya darbe alma, trafik kazası gibi olaylarda travmaya bağlı olarak baş ağrısı görülebilir.
   • Sinüzit: Yüz bölgesinde bulunan sinüs boşluklarının normalde havayla dolu olması gerekir. Sinüs boşluklarının iltihaplanması durumu yani sinüzit, baş bölgesinde baskı ve ağrı hissine yol açabilir.
   • Spinal Anestezi Sonrası: Spinal, epidural anestezi veya lomber ponksiyon gibi işlemlerin sonrasında; işlem yapılan bölgeden beyin-omurilik sıvısının hafif şekilde sızması baş ağrısına neden olabilir.

Baş Ağrısı Belirtileri Nelerdir?

Baş ağrısına farklı belirtiler de eşlik edebilir. Her tür baş ağrısının kendine özgü bazı etkileri olabilir.

1. Gerilim Tipi Baş Ağrısı Belirtileri
   Gerilim tipi baş ağrısında;
   • Boyun tutulması
   • Sızlama şeklinde ağrı
   • Alında hassasiyet
   • Omuz tutulması
   • Alın ve şakaklarda baskı hissi gibi semptomlar görülebilir.

   Gerilim tipi baş ağrısı, migrene benzeyebilir. Ancak gerilim ağrısında, migrende olan görme bozukluğu gibi belirtiler görülmez.

2. Küme Tipi Baş Ağrısı Belirtileri
   Küme tipi baş ağrısı, belirli bir periyotta üst üste görüldükten sonra bir süre remisyona girebilir. Bu remisyon döneminde baş ağrısı görülmez. Küme tipi baş ağrısının semptomları:
   • Kısa süreli ancak şiddetli baş ağrısı
   • Göz çevresinden başlayan ağrı
   • Gözde yaşarma veya kızarıklık
   • Göz kapağında düşüklük
   • Burun akıntısı ya da burun tıkanıklığı
   • Bir göz bebeğinin diğerinden küçük olması
   • Yüzde terleme şeklinde sayılabilir.
3. Migren Tipi Baş Ağrısı Belirtileri
   Migren genellikle ergenlik ve genç yetişkinlik dönemlerinde ortaya çıkar. Migren; prodrom, aura, atak ve atak sonrası (postdrom) şeklinde ilerler. Ancak migren hastası her kişide, bu evrelerin hepsi görülmeyebilir.Prodrom Evresi:Migren atağı başlamadan önceki birkaç gün içerisinde:
   • Ruh hali değişimleri
   • İştah artışı
   • Boyun tutulması
   • Sık sık esneme
   • Sürekli susama ve sık sık tuvalete girme
   • Kabızlık gibi belirtiler görülebilir.

   Aura Evresi:

   Aura, bazı kişilerde migren atağının hemen öncesinde ya da atak sırasında görülen değişimlerdir. Auralar, sinir sisteminin geri döndürülebilir belirtilerinden oluşur. Aurada genellikle görme ile ilgili bozukluklar görülse de farklı duyularla ilgili bozukluklar görülebilir. Aurada belirtiler, kademeli olarak başlar birkaç dakika içerisinde maksimuma ulaşır ve 20-60 dakika kadar sürebilir. Migren aurasında görülebilecek belirtiler:

   • Işık flaşı, parlak noktalar ve değişik şekiller görme gibi görsel fenomenler
   • Geçici görme kaybı
   • Kol ve bacaklarda karıncalanma
   • Yüz veya vücudun bir tarafında uyuşma ve güçsüzlük hissi
   • Müzik ve benzeri sesler duyma şeklinde sıralanabilir.

   Atak:

   Tedavi edilmeyen migren atağı 4 ile 72 saat arasında sürebilir. Migrenin sebep olduğu belirtiler, atağın süresi gibi migren özellikleri, kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Migren nadiren görülebileceği gibi ayda birkaç kez atak geçirilen sıklıkta da görülebilir. Migren boyunca ortaya çıkan semptomlar:

   • Başın tek ya da her iki tarafında zonklayıcı ağrı
   • Işığa, sese ve bazı kişilerde koku ve tada karşı gelişen hassasiyet
   • Mide bulantısı ve kusma şeklinde sıralanabilir.

   Atak Sonrası:

   Migren atağından sonraki bir gün boyunca kişiler bitkin, yorgun hissedebilir. Bu dönemde ani kafa hareketleri, birden şiddetli baş ağrısı hissedilmesine yol açabilir.

   Migren ağrısının şiddeti uygun tedavi yöntemleriyle başarılı bir şekilde azaltılabilir.

   Migren tedavisinde, TMS tedavisi gibi yenilikçi yöntemlerle hastaların çoğunda memnuniyet sağlayan yöntemler mevcuttur.

4. Rebound Tipi Baş Ağrısı Belirtileri
   Kişiden kişiye değişmekle birlikte rebound tipi baş ağrısında sık görülen belirtiler:
   • Boyun ağrısı
   • Huzursuzluk
   • Burun tıkanıklığı hissi
   • Uyku kalitesinde azalma olarak sıralanabilir.
5. Gök Gürültüsü Tipi Baş Ağrısı Belirtileri
   Gök gürültüsü tipinde, ani gelişen şiddetli baş ağrısı görülür. Bu tip ağrıyı yaşayan kişilerden ağrıyı tarif etmeleri istendiğinde; kişiler sıklıkla ‘Hayatımda yaşadığım en kötü baş ağrısıydı.’ ifadesi ile durumu tanımlar. Şiddetli baş ağrısı, 1 dakikadan kısa bir sürede maksimuma ulaşır ve 5 dakika kadar sürebilir. Gök gürültüsü tip, baş ağrısı semptomları şu şekildedir:
   • Uyuşukluk, güçsüzlük
   • Konuşmada zorluk
   • Mide bulantısı, kusma
   • Nöbet geçirme
   • Bilinç bulanıklığı

Baş Ağrısı Tanısı Nasıl Konulur?

Baş ağrısı tanısı koymada hasta hikayesi ve fizik muayenenin önemi büyüktür. Baş ağrısının, altta yeten bir sebebe bağlı gelişebileceği de göz önünde bulundurularak kişinin ayrıntılı nörolojik muayenesi yapılır. Kişinin şikayetleri sorgulanırken, ilaç kullanımı ve yeme içme düzenindeki değişimler de mutlaka değerlendirilmelidir. Örneğin; düzenli kullanılan bir ilacın bırakılması ya da sürekli olarak kahve içen birinin kahve tüketimini kesmesi gibi durumlar da baş ağrısı yapabilir.

Baş ağrısı tanısını koyarken pek çok farklı testten yararlanılabilir. Baş ağrısının bir tıbbi rahatsızlığa bağlı olarak gelişip gelişmediğini anlamada;

• Kan tahlili; enfeksiyon varlığını değerlendirmek
• Kafa röntgeni; kafatasındaki kemikleri ayrıntılı görüntülemek
• Sinüs röntgeni; sinüzit gelişimini araştırmak
• MR ve BT; inme, travma, pıhtı gibi durumları göstermek için kullanılabilir.

Şiddetli baş ağrısı, acil olarak müdahale edilmesi gereken bir durumu gösterebilir. Bu nedenle şiddetli baş ağrısı olan hasta, vakit kaybedilmeden uygun değerlendirmelerden geçmelidir.

Baş ağrısı tanısında daha yenilikçi yaklaşımlar olan; EEG, EMG ve PSG gibi yöntemlerin desteğiyle hastaya başarılı bir şekilde tanı koyabilir. Moodist Psikiyatri ve Nöroloji Hastanesinin uzman ekibi ve gelişmiş tanı yöntemleriyle, baş ağrısı tanısı kısa bir sürede başarılı bir şekilde konulur.

Baş Ağrısı Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Baş ağrısı, kişinin yaşam kalitesini ciddi ölçüde düşüren bir durumdur. Ağrısı olan kişiler gerek sosyal yaşamlarında gerekse iş hayatlarında performans kaybı yaşar. Tüm bunların yaşanmaması için hem baş ağrısının hem de ağrıya yol açan altta yatan sebebin tedavi edilmesi gerekir. Örneğin, gök gürültüsü tipi baş ağrısına neden olan durumlar düzeltilmediğinde kişinin hayatını kaybetmesine kadar varacak ciddi komplikasyonlar görülebilir. Yine migren ilaçları kullanılmadığında; migren atağı daha şiddetli geçebilir, daha uzun sürebilir.

Baş Ağrısı ile Başa Çıkmak için Neler Yapılabilir?

Baş ağrısı ile başa çıkmak için medikal tedavinin yanı sıra yaşamda yapılabilecek birtakım değişiklikler de faydalı sonuçlar verir. Baş ağrısı tedavisinde multidisipliner bir yaklaşım belirlemek gerekir. Hastanın, hem medikal tedavisini uygun şekilde yapması hem de çeşitli yaşam tavsiyelerine uyması; tedavinin başarısını artırır. Baş ağrısının hafifletilmesinde ya da baş ağrısı ataklarının azaltılmasında etkili olabilecek yaklaşımlar:

• Baş ve boyun bölgesine sıcak ya da soğuk uygulaması yapmak
• Stres oluşturan durumlardan, kişilerden, olaylardan mümkün olduğunca uzak durmak
• Sağlıklı beslenme düzeni oturtmak
• Yeterince uyku uyumak
• Düzenli egzersiz yapmak
• Alkol tüketimini sınırlandırmak şeklinde sayılabilir.

Baş Ağrısı Olan Yakınıma Nasıl Yardımcı Olabilirim?

Baş ağrısı yaşayan kişilerin bir uzmana başvurmasında ve gerekli kontrolleri yaptırmasında yarar vardır. Baş ağrısı bazen önemsenmeyen bir durum olsa da altta yatan ciddi bir probleme işaret ediyor olabilir. Bu nedenle baş ağrısı yaşayan kişiler, şikayetlerini anlatmak ve uygun tanı ve tedavi yöntemleri ile sağlığına kavuşmak için donanımlı bir sağlık merkezine başvurmalıdır.

Baş ağrısı ile ilgili ayrıntılı bilgi almak veya doktor randevusu almak için Özel Moodist Hastanesi’ne başvurabilirsiniz.

Bu sayfadaki bilgiler Özel Moodist Hastanesi Medikal Ekibi tarafından hazırlanmıştır.